Even kort berichtje. Ik was afgelopen weekend in Maastricht. Daar rijdt Arriva de bussen, en heeft een behoorlijk goede stadsdienst op poten gezet. Voor de 24e stad van Nederland – al doet Maastricht aanzienlijk grootstedelijker aan dan dat – is dat prijzenswaardig. Bij een goed OV-netwerk hoort dan ook een netwerkkaart, alleen stelt die nogal teleur.
Het meest in het oog springend is de zeer dikke busring ten noorden van de binnenstad. Wilde Arriva hier als trotse pauw haar gekleurde veren tentoon stellen? Het werkt helaas behoorlijk averechts. Het neemt gigantisch veel ruimte in, en alle lijnen volgen hier hetzelfde stoppatroon. Er is dan ook geen enkele reden waarom al die lijnen zichtbaar moeten zijn. Meestal kiezen cartografen ervoor om de lijnen samen te voegen in een hoofdlijn, Utrecht doet dit bijvoorbeeld ook om te voorkomen dat de kaart te rommelig wordt in het centrum.
Over het algemeen is de kaart wel goed leesbaar, maar op sommige plekken wordt het onduidelijk. Voorbeelden hiervan zijn ten westen van het centrum bij de Brusselsepoort, of ten zuiden van het station van Maastricht. Lijnen kronkelen hier te veel en labels zitten erg dicht bij elkaar. De balans is dan ook niet goed – terug te voeren naar de vele ruimte die het centrum opeist.
De keuze om niet alle stops te laten zien door gebruik te maken van de tilde aan het einde van de lijn (o.a. bij lijnen 4, 8, 20a, 62, 78 en verschillende streeklijnen) is slim en helpt al een hoop in het tegengaan van rommeligheid, maar daardoor is het niet duidelijk welke dorpen er nog meer worden aan gedaan buiten de eindhalte. Zo is niet te zien dat lijn 8 door Bemelen gaat en 4 via Berg en Terblijt. Het toevoegen van dorpslables zou ik een waardevolle toevoeging vinden.
Het belang van de spoorlijnen is ook wat ondergesneeuwd. Een trein staat in de vervoershiërarchie boven een bus, maar op de kaart is het niet visueel heel anders weergegeven. Een dikkere lijn had dit wel kunnen doen. Verder helpt het niet dat lijnen 650 en 659 ook gestreept worden weergegeven. Door het gestreepte patroon lijkt het alsof ze spoor- of tramlijnen zijn, maar dat zijn ze niet. Omdat er een legenda ontbreekt weet ik niet wat het wel is, misschien een spitslijn?
Tot zover de kaart. Het is leuk om kritisch naar een kaart te kijken, maar voor een relatief kleine stad is het netwerk echt uitgebreid. Daarbij leek het op het oog alsof het goed werd gebruikt. En uit eindelijk is dat gewoon het belangrijkste: als publieke dienst moet het effectief gebruikt worden.