De boodschap ‘Wij eisen de nacht op’ is de afgelopen weken veelal te zien op de (sociale) media en op straat. Een krachtig statement na het zoveelste droevige bericht over vrouwen die worden lastiggevallen, mishandeld, verkracht, of erger, door mannen die denken dat zij hen kunnen toe-eigenen. Ik hoop dat het een druppel is die de spreekwoordelijke emmer doet overlopen en aanzet tot échte verandering.
Op mijn 20e ben ik samen met een vriend van de studie na een avondje stappen in een donkere zijstraat in Lissabon aangevallen door twee grotere, sterkere mannen. Zij probeerden ons te beroven en we hebben geluk gehad dat we door hard te schreeuwen en terug te vechten onze berovers van ons af konden krijgen, waarna zij het hazenpad kozen. Nu werden wij niet aangevallen vanwege onze identiteit waar vrouwen zoals Lisa mee te maken hebben, maar de angst en machteloosheid die ik op dat moment voelde, moet vergelijkbaar zijn. Een aantal maanden heb ik hierdoor met een ander gevoel over straat gelopen. Ik koos niet voor donkere zijstraten, ging waar nodig op het midden van de weg lopen, en bleef over mijn schouder kijken om te zien of ik niet gevolgd werd; bang dat het nog eens zou gebeuren. Het verschil is dat ik na een paar maanden hier geen last meer van had, waardoor de angst ook weg was. Sindsdien loop ik gewoon weer in vrijheid door de nacht en ben ik niet bang dat mij iets overkomt. In tegendeel.
Het nieuws van de afgelopen weken deed ook mij realiseren dat wanneer ik ’s nachts iets te hard of te zacht fiets en daarmee ‘in het wiel’ van een vrouw blijf rijden, haar angst kan bezorgen en het gevoel kan geven dat ik haar achtervolg. Zonder dat ik daar enige bedoelingen bij heb, kan zij denken dat ik die misschien wel heb en is zij op haar hoede voor mij. Ik vond dat zo’n onprettige gedachte – ook omdat ik daar nooit eerder bij heb stilgestaan. Meer verlichting, camerabewaking en voorlichtingscampagnes; ja, dat is nodig en het is goed dat hier politiek bewustzijn voor is en er maatregelen worden genomen. Tegelijkertijd ben ik bang dat het nog veel tijd en moeite zal kosten om een maatschappelijke verandering als deze teweeg te brengen. Zelfs bij een protest naar aanleiding van de moord op de 17-jarige Lisa, werden vrouwen nagefloten, betast en bedreigd. En sommigen durven het zelfs nog op te brengen om te zeggen dat het ‘wel uitgelokt wordt door het dragen van korte rokjes‘. Ik vind het werkelijk smerig. Daarom wil ik mij ook hierover uitspreken. Er is een lange weg te gaan, maar alleen als we het er samen over hebben, en anderen aanspreken op hun gedrag, is verandering mogelijk.